Hieronder vindt u enkele delen van een artikel dat op 27 december 2021 in de krant De Standaard werd gepubliceerd. De politiek legt verder haar hand op de werking van de rechtscolleges. Voor de Alerte Koekuit is dit niet zonder belang. Momenteel loopt voor de Raad van State onze procedure om de komst van de vervuilende industriezone Menen West te laten vernietigen.

‘Minister van Binnenlandse Zaken Annelies Verlinden (CD&V) werkt aan een grondige hervorming van de Raad van State, met als doel meer effi­ciëntie, meer snelheid en meer rechtszekerheid. De Raad kan beslissingen van de overheid vernietigen of – na een kortere procedure – voorlopig schorsen. Maar daarmee zijn de ­geschillen zelden beslecht. Verlinden en haar kabinet willen dat de Raad oplossingsgerichter wordt.

Als eerste maatregel komt er een zogenoemde bestuurlijke lus. Wanneer een beslissing van een bestuur een gebrek vertoont, hoeft de Raad van State niet meteen de vernietiging uit te spreken. In de plaats kunnen de rechters de overheid een periode gunnen om de fout nog tijdens de beroepsprocedure recht te zetten, via een tussenuitspraak. Een eerdere poging om die lus in te voeren, in 2014, was op een njet van het Grondwettelijk Hof gebotst.

‘De controle op de wettigheid van overheidsacties wordt uitgehold, dat is een gevoelige terugslag voor de rechtsstaat’

Een andere belangrijke hervorming ligt bij het vooronderzoek. Bij de Raad van State worden zaken dubbel onderzocht: eerst door een auditeur, en vervolgens door de Raad zelf. Dat leidt vaak tot lange doorlooptijden. Volgens het nieuwe systeem zou het auditoraat een veel beperkter aantal zaken onderzoeken, zoals complexe geschillen of zaken met een grote precedentswaarde.

Zo’n 120 advocaten, onder wie stafhouders, uitten vorige week in La Libre Belgique hun bedenkingen bij het hervormingsplan. Ze struikelen vooral over de hervorming van het auditoraat. ‘De controle op de wettigheid van overheidsacties wordt uitgehold, dat is een gevoelige terugslag voor de rechtsstaat’, klonk het.

En de rechtsbescherming?

De wijzigingen passen in een bredere ambitie van overheden om rechtsprocedures sneller te laten verlopen. Keerzijde van de medaille is dat zoiets vaak ten koste gaat van de rechtsbescherming van andere betrokkenen. Ook Vlaanderen werkt aan de efficiëntie van zijn bestuursrechtspraak. Dit voorjaar keurde het Vlaams Parlement een decreetswijziging goed, waarbij het aanvechten van een vergunning bij de Raad voor Vergunningsbetwistingen moeilijker wordt: wie de vernietiging vraagt, moet een eigen belang daarbij kunnen aantonen.’

Naar Mathias Verbergt